Strona główna » Na czym polega klauzula sumienia?

Na czym polega klauzula sumienia

Klauzula sumienia była kontrowersyjnym zapisem od chwili jej wejścia w życie. Byliśmy świadkami, jak wiele osób nie zgadzało się temu zapisowi i szpitali, które go używają. Klauzula wywołała spore poruszenie w tematyce medycyny i wymusiła debatę etyczną. Zobacz, na czym polega klauzula sumienia i w jakiej sytuacji nie może być realizowana.

Spis treści

Na czym polega klauzula sumienia?
Klauzula sumienia - nowelizacja ustawy
Aborcja – czy lekarz może powołać się na klauzulę sumienia?
Czy klauzula sumienia jest potrzebna?

Na czym polega klauzula sumienia?

Klauzula sumienia to ustawa, który umożliwia lekarzom nie zrealizować świadczenia usług, w przypadku usługi naruszającej jego przekonania moralne i religijne. Klauzula sumienia ma w przeznaczeniu ochronę praw lekarzy służby zdrowia, którzy mogą być zobowiązani do przeprowadzenia procedur, sprzecznych z ich własnymi założeniami moralnymi lub światopoglądowymi. Klauzula została opublikowana w ustawie o zdrowiu i opiece społecznej z 2008 r. i od czasu publikacji została poprawiona. Jest kilka sytuacji, kiedy pracownicy służby zdrowia powołują się właśnie na klauzulę sumienia. Z reguły dotyczy to eutanazji, aborcji czy tabletek antykoncepcyjnych.
Warto mieć na uwadze, że nie w każdej sytuacji lekarz i lekarz dentysta ma prawo powołać się na klauzulę sumienia. W przypadku niespodziewanych przypadków, gdy pojawia się niebezpieczeństwo uszkodzenia ciała lub śmierci, należy udzielić pomocy bez względu na własne przekonania. Na przykład, jeśli kobieta zostanie przyjęta do szpitala z uszkodzeniem macicy po aborcji, a stan zdrowia jest ciężki, lekarz jest zmuszony prawem do udzielenia jej niezbędnej pomocy medycznej.

Klauzula sumienia - nowelizacja ustawy

Kiedyś w ustawie o zawodzie lekarza i lekarza dentysty z 5 grudnia 1996r. pojawiał się zapis, który pozwalał lekarzowi odmówić świadczenia medycznego, sprzecznego z jego własnym przekonaniem. Jeżeli doszło do wymienionej sytuacji, lekarz musiał odnotować taką sytuację w dokumentacji medycznej oraz wskazać inną placówkę medyczną, gdzie pacjent może zrealizować świadczenia medyczne.
Ta ustawa został jednak zmieniony. Teraz, lekarz nie ma obowiązku pokazać innej placówki medycznej tylko sam podmiot leczniczy, do którego pacjent się zgłosił. Mimo to, dalej obowiązuje zapis o tym, że “lekarz musi udzielić pomocy w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu może spowodować ciężkie uszkodzenie ciała, niebezpieczeństwo utraty życia, ciężki rozstrój zdrowia.”

Aborcja – czy lekarz może powołać się na klauzulę sumienia?

Lekarz na terenie Polski ma prawo odmówić przeprowadzenia zabiegu usuwania ciąży, powołując się na klauzulę sumienia. Przerwanie ciąży jest możliwe tylko w dwóch przypadkach:

gdy ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia ciężarnej
gdy pojawia się uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego (np. kazirodztwo, gwałt).

Czy klauzula sumienia jest potrzebna?

Osoby nie popierające klauzuli sumienia sądzą, że lekarze powinni być otwarci na różne świadczenia medyczne. Uważają, że pracownicy służby zdrowia nie powinni patrzeć na swoich pacjentów przez pryzmat własnych przekonań, a zamiast tego skupiać się na ich zdrowiu i ochrony życia. Mając na uwadze statystyki, lekarze w Polsce często powołują się na klauzulę sumienia, kiedy pacjentka wymaga przepisania tabletki “dzień po”, czy antykoncepcję. W takim świetle sprawy, duża grupa kobiet zgodnie uważa, że jest to uszczuplenie wolności i ich możliwości.
Oczywiście, tutaj też jest druga strona medalu. Obecnie w Polsce jest grupa, która popiera klauzulę sumienia. Twierdzą, że jeśli nie ma ochrony dla osób, które nie mogą lub nie chcą brać udziału w pewnych praktykach, są zmuszeni do rezygnacji z pracy lub byliby potępiani przez pracodawców.